09:02:22 3°C
  • USD - 482.28 ֏
  • EUR - 568.13 ֏
  • RUB - 6.53 ֏

    • Մոսկվայի համար Անդրկովկասի նշանակությունը չափազանց մեծ է․ Ռուս քաղաքագետ

    10:52 20 Ապրիլ 2024

    Փաստ չէ, որ ռուս խաղաղապահների հեռանալը Լեռնային Ղարաբաղից նույնական է Ռուսաստանի դուրս գալուն կովկասյան աշխարհաքաղաքական խաղից։ Անդրկովկասի նշանակությունը չափազանց մեծ է Եվրասիայի և մասնավորապես Մոսկվայի համար։ Այս մասին սոցցանցերում գրել է ռուս քաղաքագետ Սերգեյ Մարկեդոնովը։

    «Ռուս խաղաղապահների դուրսբերումը Ղարաբաղից սկսվել է և կիրականացվի փուլ առ փուլ»,- ասել է ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի մամուլի քարտուղար Դմիտրի Պեսկովը։ Կրեմլի պաշտոնական ներկայացուցչի այս ելույթը, բնականաբար, մեծ հետաքրքրություն է առաջացրել։

    2020 թվականի նոյեմբերին ռուսական խաղաղապահ զորակազմը մտավ Լեռնային Ղարաբաղ՝ համաձայն Ռուսաստանի Դաշնության, Ադրբեջանի նախագահների և Հայաստանի վարչապետի եռակողմ համատեղ հայտարարության։ Այս փաստաթուղթը դե ֆակտո կանգնեցրեց ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմը և հաստատեց նոր ստատուս քվո Կովկասում։ Հայտարարության երրորդ կետում ասվում է, որ «ռուսական խաղաղապահ զորախումբը տեղակայվում է Լեռնային Ղարաբաղի շփման գծի և Լաչինի միջանցքի երկայնքով»։ Հաջորդ չորրորդ կետով սահմանվել է ռուսական խաղաղապահների մնալու ժամկետը Ղարաբաղում` 5 տարի, հակամարտող կողմերի փոխադարձ համաձայնության դեպքում «ավտոմատ երկարաձգմամբ հետագա 5 տարի ժամկետով»:

    Սակայն 2024 թվականի ապրիլն է, և զորախմբի դուրսբերման գործընթացն արդեն սկսվել է։ Այժմ վեճեր կան այն մասին, թե կարելի՞ է խոսել Ռուսաստանի նահանջի մասին, թե՞ իրականում մենք խոսում ենք կովկասյան տարածաշրջանային անվտանգության ողջ համակարգի վերագործարկման մասին, իսկ Մոսկվայի վիճակն ամենևին էլ այդքան անհուսալի չէ։

    Տրված հարցին պատասխանելիս չափազանց կարևոր է նկատի ունենալ, որ ցանկացած պայմանավորվածություն, և դրանցով երկրի ռազմաքաղաքական ներկայության ձևաչափերը կնքվում են ոչ թե վակուումում, այլ կոնկրետ պատմական պայմաններում։ 2020 թվականի նոյեմբերին Ադրբեջանը ռազմական հաղթանակ տարավ. Այնուամենայնիվ, այն կիսատ էր։ Ղարաբաղի չճանաչված պետականությունը մնաց, թեկուզ կրճատված տեսքով, և դրա հետ մեկտեղ մնաց Ստեփանակերտի և Երևանի միջև շփումների հնարավորությունը։

    Ռուսաստանը շահագրգռված էր բոլոր տեսակի կարգավիճակի հարցերի լուծումը հետաձգել «մինչև ավելի լավ օրեր»։ Եվ չնայած Բաքվին դա ամենևին չէր գոհացնում, այն ժամանակ Մոսկվան ավելի շատ կենտրոնացած էր կովկասյան խնդիրների լուծման վրա։

    Բայց հետո իրավիճակը սկսեց փոխվել։ Ադրբեջանը սկսեց իրականացնել «սալյամի մարտավարություն»՝ փորձելով քայլ առ քայլ առաջ տանել «կարմիր գծերը»։ Եվ պարզվեց, որ Երևանը շահագրգռված չէ աջակցել «միացումին» (Հայաստանի և Ղարաբաղի քաղաքական միասնությանը), և Մոսկվայի համար արդիական դարձան այլ այլ առաջնահերթություններ։ Խոսքն, իհարկե, Ուկրաինայի մասին է։ Հյուսիսային ռազմական օկրուգի սկզբնավորման և Ռուսաստանի Դաշնության և Արևմուտքի միջև առճակատման սրման հետ Մոսկվայի կախվածությունը Բաքվից և Անկարայից մեծացավ, իսկ Հայաստանը, ընդհակառակը, սկսեց ձգտել դիվերսիֆիկացնել իր արտաքին քաղաքականությունը։ Հենց այս համատեքստում 2023 թվականի սեպտեմբերին տեղի ունեցավ ղարաբաղյան ամենակարճ երրորդ պատերազմը։

    Դա հանգեցրեց նոր տարածաշրջանային աշխարհաքաղաքական լանդշաֆտի ձևավորմանը։ Իսկ Ղարաբաղի հայաթափումը ժամանակի հարց դարձրեց Ռուսաստանի ներկայությունն այս տարածաշրջանում։ Ինչպես ցույց տվեցին վերջին մեկուկես տարվա իրադարձությունները, վիճելի տարածաշրջանի կարգավիճակը հօգուտ Բաքվի չբերեց խաղաղություն հայ-ադրբեջանական դիմակայությունում, ի հայտ եկան այն կետերը, որոնք նախկինում գտնվում էին Ղարաբաղի ստվերում։ Դրանք կլուծվեն առանց Ղարաբաղում ռուսական ներկայության»,- գրել է փորձագետը։

    ԿԱՅՔԻ ՀԻՆ ՏԱՐԲԵՐԱԿ

    Լրահոս

    ՏԵՍՆԵԼ ԱՎԵԼԻՆ

    Փոխկապակցված նորություններ

    Տնտեսություն

    ՏԵՍՆԵԼ ԱՎԵԼԻՆ

    Հասարակություն

    ՏԵՍՆԵԼ ԱՎԵԼԻՆ
    Կայքի քարտեզ
    SLAQ.am || 2009-2025 . Բոլոր իրավունքնրը պաշտպանված են։
    Նախագծող՝ Studio One